بررسی تنوع ژنتیکی در لاین های دابل هاپلوئید گندم نان با استفاده از نشانگرهای ssr

گندم (triticum aestivum l.) به عنوان مهمترین گیاه زراعی در جهان و ایران و از جمله کالاهای اساسی و ارزشمند، که نقش و اهمیت زیادی از جنبه های مختلف، هم در تولید و هم مصرف دارد، دارای ژنوتیپ های زیادی است که لازمه استفاده کارآ و صحیح از آنها، شناسایی روابط ژنتیکی ژنوتیپ ها و تعیین سطوح تنوع می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی تنوع ژنتیکی و تعیین روابط ژنتیکی در بین جمعیتی متشکل از 181 لاین دابل هاپلوئید گندم نان حاصل از تلاقی دو رقم ترایدنت و مولینکس با استفاده از نشانگرهای ssr (میکروساتلایت یا ریزماهواره) براساس تفاوت های موجود در ژرم پلاسم آنها می باشد. توصیف فاصله ژنتیکی لاین های دابل هاپلوئید گندم برای ارزیابی تنوع ژنتیکی ارزشمند و در نتیجه تسهیل کننده ی استفاده از این لاین ها در برنامه های اصلاحی خواهد بود. استخراج dna از برگ های جوان به روش ctab و مشاهده محصولات pcr از طریق ژل پلی اکریلامید 8 درصد واسرشته ساز انجام گرفت. داده های حاصل به کمک نرم افزارهای excel و ntsys pc v.2/02e مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده از محتوای اطلاعات چندشکلی آغازگرهای ssr، تعداد آلل های چندشکل از2 تا 8 متغیر بود و آغازگر xgwm46 با 2 آلل کمترین میزان چندشکلی برابر با 086/0 و آغازگرxgwm186 با 6 آلل بیشترین میزان چندشکلی برابر با 459/0 را نشان دادند. بعلاوه تعداد کل باندهای محاسبه شده توسط آغازگرهای ssr مورد استفاده 39 باند بود. تجزیه خوشه ای ساختار و روابط ژنتیکی نمونه ها توسط روش های آماری جاکارد و upgma، لاین های مورد بررسی را در 3 گروه مشترک طبقه بندی نمود که بیانگر وجود شباهت ژنتیکی بیشتری بین نمونه های این گروه هاست. تجزیه به مولفه های اصلی نیز نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای را تایید نمود. بیشترین و کمترین میزان شباهت بین لاین ها به ترتیب برابر 972/0 و 692/0 و با میانگین ضریب شباهت ژنتیکی 844/0 بدست آمد.